سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران عرصة تناوب میان­­منطقه­گرایی و بین­المللی­گرایی بوده است. در این میان، نومنطقه­گرایی رویکردی نوین در سیاست خارجی برای برقراری پیوند میان­­منطقه­گرایی و چندجانبه­گرایی­بین­المللی با توجّه به ویژگی­های عصر جهانی­شدن است. بر این اساس، مقاله حاضر معتقد است تقویّت روابط درون­منطقه­ای و سپس مناسبات میان­منطقه­ای می­تواند زمینه­ساز اتخاذ سیاست نومنطقه­گرایی در فرآیند جهان...

سالهای دهه های 1970 و 1980 سالهای شکوفایی نظریه پردازی در روابط بین الملل بودند. این مقاله ضمن اشاره به این موضوع‘ بر توجه نظریه پردازان روابط بین الملل به مکتب ساختارگرایی و تلاش آنها برای ارائه یک نظریه ساختاری روابط بین الملل تمرکز می کند. کانون اصل مقاله‘ مقایسه دونظریه «سیستم جهانی» و «واقع گرایی نوین - ساختاری» است. نویسنده ضمن بحث درباره نظریات ایمانوئل والرشتین و کنت والتز در روابط بین...

تکوین گرایی از جمله رهیافت های متأخر و مطرح در علوم اجتماعی و تحلیل روندهای سیاسی است که در میانه دو رهیات عقلانیت گرا و پسامدرن قرار گرفته و قایلان به آن مدعی اند که می تواند کاستی های این رهیافت ها را در فهم و تبیین سیاست های ملی و بین المللی جبران نماید. به بیان دیگر تکوین گرایی، پیوند دهنده قابلیت ها و توانایی های هر یک از این دو رهیافت و از بین برنده منازعه تئوریک میان آنها است.   مقاله حا...

یکی از مفاهیم مطرح در ادبیات روابط بین الملل، نظام بین الملل اقتدارگریز است که به طور مشخص کنث والتز در تئوری «واقع گرای ساختاری» آن را مطرح کرده است. نظام بین الملل اقتدارگریز که مرکب از ساختار و واحدهای در حال تعامل است، نوع رفتار بازیگران را مشخص می کند. والتز این نظام را باثبات دانسته، تنها راه تغییر آن را تغییر اصل نظم دهنده و تغییر در توزیع توانمندی واحدهای نظام می داند. نویسنده اعتقاد دا...

رشد اسلام گرایی در نظام بین الملل از علل، ریشه ها و زمینه های متعدد ملّی، منطقه ای، بین المللی و ایدئولوژیکی مایه می گیرد که هر کدام از این عوامل به طورِ مستقیم و غیر مستقیم بر رشد ِاسلام گرایی در چند دهه اخیر، بویژه پس از حادثه 11 سپتامبرِ 2001 تاثیر گذار بوده است. اما آنچه که دغدغه اصلیِ این پژوهش را تشکیل می دهد تحولاتِ ساختاریِ ایجاد شده در نظامِ بین الملل بعد از فروپاشیِ شوروی می باشد تحولّی که موجب...

نویسندهْ مقاله سعی دارد با استفاده از تئوری سازنده گرایی و با تأکید برلزوم آگاهیازخصوصیات مناظرة چهارم روابط بین الملل به تبیین روابط خارجی جمهوری اسلامی ایراندر سال های پس از جنگ بپردازد. استفاده از تئوری فوق که به مثابة جدیدترین رویکردمطرح شده در روابط بین الملل مورد تحلیل قرار می گیرد، برای پاسخ به این پرسش استکه آیا سازنده گرایی می تواند برای بررسی سیاست و روابط خارجی ایران نقش تفسیریو توضیح...

سازمان همکاری شانگهای نیز که نهایتاً در پی احیای ابرقدرتی شرق و تحقق هژمونی مرکب جهانی و تشکیل بلوکی از قدرت است از جمله بازیگرانی است که قابلیت مطرح شدن به مثابه یک قطب قدرت در نظام بین الملل را داراست. اما با توجه به انگیزه ها و قابلیت ها و نیز موانع و ضعف های شانگهای در این مسیر و همچنین با در نظر گرفتن واقعیت وضعیت وابستگی و تبعیت اعضاء این سازمان از غرب؛ در اکثر معادلات بین المللی، این سازم...

مفهوم جامعهء بین الملل به گروهی از دولتها اشاره می کند که در منافع و ارزشهای خاصی سهیم هستند و در حفظ نهادهای بین المللی مشارکت می نمایند.نهادهایی که گفته می شود در ایجاد و حفظ نظم دارای نقش هستند،عبارتند از:حقوق بین الملل،دیپلماسی، سازمانهای بین المللی و موازنهء قدرت.براساس این رویکرد،تلاشهایی که برای تقسیم دوگانهء سیاست داخلی(جایی که در آن سلسله مراتب و نظم حاکی است)و روابط بین الملل(در شرایط...

در این مقاله نظریه جان میرشایمر و ریچارد روزکرنس که از نظریه پردازان بنام روابط بین الملل هستند،به طور مقایسه ای مورد بررسی قرار خواهد گرفت. معیار اصلی برای این مقایسه نوع نگاه آنها به نظام بین الملل و چگونگی تحلیل تاریخ و نیز نگرش ویژه آنها به ماهیت دولت و روابط بین الملل خواهد بود و تلاش می شود تا نشان داده شود که این برداشتها و نگرشهای متفاوت چگونه بر رهیافت موردنظر آنها در سیاست خارجی بویژه...